Кызыл-Даг сумузуну «Хнчгеш» уруглар садыны 60 чылы
Бай-Тайга кожуунну Кызыл-Даг сумузунга «Хнчгеш» уруглар сады 1965 чылда ажыттынганын ТР-ни редилге яамызы дынаткан.
Чээрби беш олуттуг чаштар садын Кызыл-Дагны «Тиилелге» колхозунга ажыткан. Баштайгы эргелекчизи – Тыва Республиканы алдарлыг ажылдакчызы, Тыва Республиканы Чогаалчылар эвилелини кежигн, шлкч, очулдурукчу Ка-оол Члдм. Ол 1965-1966 чылдарда уруглар садын удуртуп турган.
1967-1968 чылдарда Кавай Сарыг-Донгак эргелекчилеп ажылдаан.
1969 чылда Чечекмаа Сарыглар тур када эргелекчилээн.
1969-2019 чылдарда Тыва Республиканы редилгезини тергиин ажылдакчызы, Россия Федерациязыны улусту редилгезини тергиини база ниити редилгени хндлг ажылдакчызы Чечен Монгуш 50 чылды нрнде удуртукчулап ажылдаан.
2019 чылдан тура Олимпиада Араптан удуртуп турар.
Баштайгы кижизидикчи башкылары Раиса Салчак (Кенден), Достанмаа Тойбу-Хаа.
Ол еде уруглар садыны таваан салып, тудуп кылган тудугжулар: Шмбл Салчак, Шожун-оол Хертек, Срн Салчак, Балчый Иргит, Чылбак-оол Салчак, Хавакчап Салчак, Болат-оол Салчак.
Амгы еде «Хнчгеш» уруглар садында дрт блкте 75 чашты хаара туткан. Сес кижизидикчи башкы, ыры-хгжм башкызы, улуг кижизидикчи башкы, 15 ажылдакчы демниг ажылдап турарлар.
Коллектив кожуунну хй-ниити ажылынга болгаш спортчу хемчеглерни доктаамал киржикчилери болгаш тиилекчилери.
Алдан чылдын нрнде Кызыл-Даг сумузуну «Хнчгеш» уруглар сады солун-даа, берге-даа оруктарны эртип, тглг ени эрткен. Уруглар ргээзини буянныг башкыларыны доостурган чаштары эртем-билиглиг, эчис-соруктуг, агы-агы мергежилдиг, ачы-хавыяалыг чурттап чоруур.
