Тиилелгени чагызы. Повар Биче-оол Биче-оол Монгуш Дагба оглу Оврн Солчурга 1921 чылда трттнген

Тиилелгени чагызы. Повар Биче-оол Биче-оол Монгуш Дагба оглу Оврн Солчурга 1921 чылда трттнген

Тиилелгени чагызы

Повар Биче-оол

Биче-оол Монгуш Дагба оглу Оврн Солчурга 1921 чылда трттнген. Ада-чуртту улуг дайыны эгелээр чылын Биче-оол таптыг-ла мугур чээрби харлапкан турган.

Биче-оолду эскадронну поварларыны бирээзинге томуйлап каан. Изиг от аразында р-биле ол дыка чоруксаан, солдат кижи шериг дужаалдан эртер харык бар эвес, ол чршпээн.

Повар албаны ындыг-ла амыр тайбы эвес болган. Ол рглч от ужудуп, паш-сава кагырадып турбаан, эскадронга чем белеткээр кухня крднмээн, ынчангаш изиг чемни полкту кухнязындан алыр. Биче-оол дайынчы эш-рнге изиг чемни й-шаанда чедирер дээш бар-ла шаа-биле кызып турган.

Чемни анаа хостуг чктеп чедирер чве кайда дээр сен. Изиг-изиг сегиржип алыышкын, аткылажыышкын чоруп, снаряд-миналар чыжырадыр частып турар болгай. Демир термосту чктээш, нгеп-союп-даа, ол-бо черлерге манап-даа, чыда-даа джп чоруур-ла. Тулчуп турар дайынчыларже шургуп чоруп ора, немецтерге-даа таваржыр, олар-биле аткылажы-даа бээр.

Дубно дээш тулчуушкуннарны бирээзини езинде Монгуш Биче-оол улуг лейтенант Сат Брзеккейни взводунга изиг чем чедиргеш, эскадронну хайгаарал черинче кел чорда, дайзыннар ону эскерип кааш, пулемёт-биле боолап эгелээн. Биче-оол чоокку огуже лген кижи ышкаш, чглп кире бергеш, бичии манап чыда, бд харап крглээн. Немецтер ону лр адып каан-дыр бис деп бодааш, Брзеккейни взводуну туружунче от ажыда берген, ынчангаш боттарын поварга эскертип каан. Биче-оол ийи-ле ок-биле немецтерни пулемёт расчёдун узуткап каан. Эки турачы Монгуш Биче-оолду мадыырлыг чоруу чагыс бо-даа эвес, ол шаап халдаашкыннарга хй удаа киришкен. Дубнону шивээ баарынга Иква хемни кежер дээш шаап халдаашкынга ол аар балыглаткан.

Монгуш Биче-оол дайындан ийиги блкт инвалиди болуп чанып келген. Монгуш Дагбаевич Биче-оол врн «Коммунизмче орук» колхозка он чыл дургузунда трактористээн. Колхоз совхоз кылдыр эде тургустунган еде ол мал ажылынче шилчээн.

- Эки турачы аъттыг эскадрон. – Михаил Сундуй. – Тываны ном ндрер чери. - Кызыл – 1989. – 87-88-ки арыннар.

ТР-ни Национал архивини Ада-чуртту Улуг дайынынга Тиилелгени 80 чыл оюнга белеткээн чл

Источник: Telegram-канал "TMG ТуваМедиаГрупп"

Топ

Лента новостей