Чогаалчы, башкы, тыва чурагачыны 85 харлаанынга тураскааткан чогаал хн
Ст-Хл кожуунну уругларны легер-майыкты ном саынга
Тываны Улус редилгезини алдарлыг ажылдакчызы, Тываны чогаалчылар эвилелини кежигн, билдингир чогаалчы, шлкч, кш-ажылды хоочуну, Суг-Аксы суурну хндлг чурттакчызы Бавуужап Чадамбаевич Ондарны 85 харлаанынга тураскааткан «Чогаалчы, башкы, тыва чурагачы» деп чогаал хн болуп эрткенин ном саы дынаткан.
Чогаал хн Черлиг-оол Куулар аттыг тп ном саы биле уругларны тп ном саыны ажылакчыларыны болгаш чогаалчыны н иштини база уругларыны киржилгези-биле болуп эрткен.
Ном саыны ажылдакчылары мугаш удазынга оюннарны, башкыны шлктеринге уран номчулганы эрттирип, номнар дерилгезин база видео-кргзглерни бараалгаткан. Киржикчилер чогаалчыны бир дугаар шл «Арбай-Хоорну» караокеге ырлашкан. Чогаал хн чылыг-чымчак сактыышкыннар-биле доозулган.
Суг-Аксы ортумак школазыны 9-ку классчылары болгаш тыва дыл болгаш чогаал башкылары хемчегге улуг сонуургал-биле киришкеннер.
Бавуужап Чадамбаевич Кызылды башкы институдун дооскаш, трээн чери Ст-Хл кожуунну Суг-Аксы ортумак школазынга 40 чыл дургузунда физика башкылап ажылдааш, чс-чс реникчилерни амыдыралды улуг оруунче ндрген.
1975 чылда чогаал бижип эгелээш-ле, «Арбай-Хоор» деп ыры болу берген шл-биле чонунга билдингир апарган. 1997 чылда «Тлге бижии» деп номун ндрген. «Тыва календарьны бир онза шынары. Теве – тп эргилде», «Тыва чурагайда Буура – тп хорлуу (зодиакты) демдектери», «Адаканны ала бугазы» деп чырыкче удаа-дараа нглээн номнары улуг-биче номчукчуларны сонуургалын чаалап алган.
Б.Ч. Ондар «Ст-Хлд чалгыглары» чечен чогаал каттыжыышкыныны хоочун кежигн, даргазы чораан. Ол еден бээр кожуундан республикада билдингир чогаалчылар нгенинде оо ачы-хавыяазы, киирген л улуг.
Башкыны чаш уругларга редиглиг угаадыглары, суртаалдары онзагай. Чаштарга бижээн шлктери, тоол аян-шинчилиг шлглелдери ам-даа уруглар садтарында, школаларны бичии класстарында дыл сайзырадырынга ажыглаттынып турар. Чамдык шлктери чонга билдингир ырылар апаргылаан.
Бавуужап Чадамбаевич тыва чачылдарны болгаш езулалдарны бодуну чогаадыкчы ажылынга чедиишкинниг ажыглап, тыва календарьны тургузуунга хамаарыштыр угаадыгларны тодаргай сан-чурагайларны дузазы-биле болгаш астрономия эртемнерин ажыглап, тускай санаашкыннарны чорудулгазын тайылбырлап бижээн.
Ол ышкаш чарын салып тлгелээр чачылдарны чажыттарын чедимчелиг сайгарып, чонда чедирген. Улуг башкыны чогаалдары республиканы солуннарынга, «Улуг-Хем» сетклнге парлаттынып турган.
